Klavye tuşları üzerinde yer alan işaretler Ctrl, Alt, Alt Gr ve Shift gibi değiştirici tuşlar kullanılarak oluşturulur. Birbirlerinden çok farklı klavye türleri bulunduğu için klavye türüne göre işaretlerin konumu ve dolayısıyla kısayolları değişkenlik gösterir. Bu yayında, ülkemizde en çok kullanılan klavye türü olan TR-Q klavye üzerinde bulunan işaretlerin nasıl yapıldığını, yukarıdaki TR-Q klavye tuş düzeni görselini ve yandaki örnek klavye tuşunu kullanarak açıklamaya çalışacağız.
BC
Yandaki örnek klavye tuşunda görüldüğü gibi, tuşların üzerinde farklı konumlarda işaretler, harfler, rakamlar bulunmaktadır. Peki bu işaretlerin neden tuş üzerinde sol-üst, sol-alt ve sağ-alt gibi farklı konumlara yazıldığını merak ettiniz mi? İlgili işaretlerin tuş üzerindeki konumu, bize işaretin hangi değiştirici tuş kullanılarak oluşturulabileceğini gösterir. Daha anlaşılır olması açısından, yandaki örnek/hayali klavye tuşu üzerindeki A, B ve C konumlarını açıklamaya çalışalım:
A: Tuşun üzerinde sol-üst konuma yazılan işaretlerdir. Tuş üzerinde bu konumda bulunan işaretler Shift ⇧ değiştirici tuşuna basılı tutarak oluşturulur. Tuşun üst kısmına yazılan işaretleri oluşturmaya yaradığı için Shift ⇧ tuşuna genellikle üst karakter tuşu veya kısaltılmış olarak ÜstKrkt da denilir. Örnek vermek gerekirse, Shift ⇧ tuşuna basılı tutarken, yukarıdaki örnek tuşa basılırsa ekranda A işareti oluşacaktır.
B: Tuşun üzerinde sol-alt konuma yazılan işaretlerdir. Bu konuma yazılan işaretler, herhangi bir değiştirici tuş kullanmaksızın, sadece işaret tuşuna -tek başına basılarak oluşturulur. Harf tuşları üzerinde, sol-alt konumda ilgili harfin küçük harf versiyonu bulunur ve büyük harf sol-üst kısma yazıldığı için küçük harfler klavye üzerine yazılmaz. Aynı zamanda bu konumda bulunan işaretler, üzerinde bulundukları tuşun ismini oluştururlar. Örnekle açıklayacak olursak, yukarıdaki örnek tuşa -yani gerçek ismiyle "B tuşu"na tek başına basılırsa, ekranda B işareti oluşacaktır.
C: Tuşun üzerinde sağ-alt konumda bulunan işaretlerdir. Bu işaretler Alt Gr değiştirici tuşu bulunan bilgisayarlarda bu tuş kullanılarak; Alt Gr tuşu bulunmayan bilgisayarlarda ise Ctrl+Alt değiştirici tuşları kullanılarak oluşturulabilir. Örneğin Alt Gr tuşuna basılı tutarken, yukarıdaki örnek B tuşuna basılırsa, ekranda C işareti oluşacaktır. Yine aynı şekilde Ctrl ve Alt tuşlarına basılı tutarken, yukarıdaki örnek B tuşuna basılırsa, ekranda C işareti oluşacaktır.
*\
Konumlar ve değiştirici tuşlar arasındaki ilişkiyi açıkladıktan sonra, konuyu gerçek bir TR-Q klavye tuşu üzerinden açıklayarak genişletelim. Bu örnek için klavyenin sağ üst kısmında, 0 tuşunun sağında ve P ile Ğ harf tuşlarının üstünde yer alan soru işareti, asterisk, ters eğik çizgi tuşunu seçtik. Tuş üzerinde sol-üstte bulunan soru işaretini oluşturabilmek için, bu tuşa Shift ⇧ değiştirici tuşu ile birlikte basmak gerekmektedir. Tuş üzerinde sol-altta olan asterisk işaretini oluşturmak için ise tuşa tek başına basmak yeterli olacaktır. Sağ-altta bulunan ters eğik çizgi işaretini oluşturmak için ise, bu tuşa Alt Gr değiştirici tuşu ya da Ctrl+Alt değiştirici tuşları ile birlikte basmak gereklidir.
t₺
Son olarak bir de varsayılan olarak küçük harflerin tuş üzerine yazılmadığı harf tuşlarına bakalım. Bu örnek için yine TR-Q klavye tuşlarından T harf tuşunu seçtik. Tuş üzerinde sol-üstte bulunan büyük T harfini oluşturabilmek için, bu tuşa Shift ⇧ değiştirici tuşu ile birlikte basmak gerekmektedir. Tuş üzerinde sol-altta bulunan ve genellikle tuş üzerine yazılmayan küçük t harfini oluşturmak için ise tuşa tek başına basmak yeterli olacaktır. Sağ-altta bulunan Türk lirası işaretini oluşturmak için ise, bu tuşa Alt Gr değiştirici tuşu ya da Ctrl+Alt değiştirici tuşları ile birlikte basmak gereklidir.